Die vertaalkuns stel mense in staat om kennis te maak met die werke van outeurs wat in byna alle tale ter wêreld skryf, sonder om die tale daaraan te steur. Maar nie almal wat Shakespeare of Goethe, Stendhal of Coelho in vertaling lees, dink hoeveel die vertaling die eienaardighede van die skrywer se toespraak oordra nie.
Kenmerke van prosaïese vertaling
Met die vertaling van prosawerke is die situasie eenvoudiger, hoewel hier ook subtiliteite is. Fiksie spraak, soos u weet, verskil van gewone omgangstaal of selfs literêre spraak. Elke skrywer, wat 'n kunswerk skep, gebruik taal as 'n instrument wat hom in staat stel om sy idees akkuraat, helder en figuurlik uit te druk.
Natuurlik is betekenis die belangrikste in prosawerke, maar die manier waarop hierdie betekenis oorgedra word, is ook belangrik. Elke outeur gebruik sy eie middele: hy vind lewendige ongewone beelde, diversifiseer die spraak van die helde en die opmerkings van die outeur met idiome van sy moedertaal, verwys direk of indirek na die historiese en kulturele werklikhede van sy geboorteland, duidelik vir die leser-landgenoot., maar nie te duidelik vir 'n buitelander nie.
Die taak van die vertaler is nie net om die skrywer se teks korrek te vertaal nie, maar ook om die atmosfeer van die werk aan die leser oor te dra, om die werklikhede wat die outeur beskryf of slegs noem, so duidelik as moontlik te maak. Om dit te doen, is dit soms nodig om verduidelikings wat nie deur die outeur verskaf is nie, in opmerkings te gee, om idiome en fraseologiese eenhede wat vir lesers onduidelik is, te vervang met noue ooreenkomste, maar uit hul moedertaal geneem, om rekening te hou met die eienaar van die outeur van die opstel van frases en sinne. Slegs in hierdie geval kan die vertaling nie net die skrywer se bedoeling weerspieël nie, maar ook die eienaardighede van sy styl. En natuurlik is 'n goeie vertaler in staat om die skrywer heeltemal te 'ontbind', om 'n oomblik een te word om 'n werklik waardige literêre vertaling te skep.
Kenmerke van poëtiese vertaling
Die situasie is 'n bietjie anders met die vertaling van poësie. As die betekenis in toneelstukke of epiese werke steeds 'n toonaangewende posisie is, behou die oordrag van die skrywer se gevoelens, sy gemoed, toestand en persepsie van die wêreld in liriese gedigte boonop. En om dit volledig te weerspieël, is baie moeiliker as om bloot die inhoud oor te vertel.
Daarom is enige poëtiese vertaling altyd 'n bietjie van die skrywer se werk van die vertaler, want hy bring sy gevoelens daarin, en sonder dit is die lirieke dood en nutteloos.
'N Ander probleem waarmee almal wat 'n poëtiese vertaling wil maak, in die gesig staar, is die nakoming van die ritmiese patroon van die oorspronklike, en ideaal gesproke van die basiese klankreeks. Aangesien die tale van die skrywer en die vertaler aansienlik van mekaar kan verskil, kan dit baie moeilik wees, soms onmoontlik.
So, byvoorbeeld, word die Engelse taal gekenmerk deur 'n oorvloed monosillabiese en tweesillabiese woorde, terwyl langer woorde in Russies geld. Dus sal 'n versreeks in Engels meer woorde bevat as die presiese vertaling daarvan in Russies. Maar hierdie vertaling moet 'geskik' wees in die grootte van die outeur, sonder om betekenis of emosionele inhoud te verloor! Boonop sou dit lekker wees om die musikale klank daarvan te probeer bewaar. Slegs die vernuftigste vertalers kan so 'n taak hanteer, maar soms raak dit ook vir hulle oorweldigend.
Daarom wil-wil-wil die vertaler van 'n digterlike werk sy eie gedig "gebaseer op" die skrywer skep, en dit soms byna onherkenbaar verander. Dit is nie toevallig dat die vertalings van poësie so verskil van verskillende outeurs nie. En om die 'ware' Shakespeare te waardeer, is dit tog beter om sy werke in Engels te lees.
